Tweet
Son zamanlarda forumda otomatik şanzımanlı araçlara sahip üyelerimizden gelen vuruntu vb. şikayetleri üzerine bildiğim kadarı ile kullanım ve servis tavsiyelerine ilişkin önerilerimin bulunduğu bu konuyu açma gereği duydum. Bunda etrafımda gördüğüm kişilerin otomatik şanzıman kullanmanın inceliklerini bilmediği ve sanki düşmanmış gibi kullanmasını gözlemlememin de etkisi vardır.
Öncelikle bu konuda çok ileri teknik bilgim veya uzmanlığım yok, fakat araştırmayı severim ve bilgilerimi de paylaşmak istiyorum.
İnsignia'larımızda bulunan otomatik şanzımanlar Japon menşeili Aisin firmasının üretmiş olduğu 6 ileri tam otomatik, kavrama sistemi tork konvertörlü olan modeller. Konulardan gördüğüm kadarı ile arıza şikayetlerinin bir çoğu tork konvertörü kaynaklı. Onun haricinde elektronik vb. sebebe pek rastlamadım.
Tork konvertörü krank mili ile şanzıman dişlileri arasında türbin şeklinde yapısı ile yağ basıncı ile dönerek çalışan ve düşük devirlerde daha fazla dönerek torku artıran ve dururken de krank milinin dönmesini nötrleyerek şanzımanın hareketsiz kalmasını sağlayan parçadır. Yaklaşık 60 senedir kullanılan, yapısı sebebi ile biraz performanstan çalsa da güvenilir bir teknolojidir. Performans tipi bir teknolojii değil konfor odaklıdır. Kullanırken bunu akılda tutmak gerekir.
En büyük düşmanı araç durmadan ve D-R veya R-D arasındaki değişimlerde vites oturmadan gaza yüklenmek hareket ettirmeye çalışmaktır. (Vale kullanım tarzı da denebilir) Bu durumda gelen ters güç sönümlemesine fırsat kalmadan yük olarak binmekte ve bu durum vurma ile birlikte kamçı etkisi olarak sürücü tarafından da hissedilmektedir. Bu durum torku dengeleme görevi olan tork konvertörüne bir anda sağlıksız şekilde yük bindirmekte ve yapısal hasarlara sebep olmaktadır. Otomatik şanzımanlı araçlarda mümkün olduğunca nazik vites değişimleri yapmak ve vites yüke binmeden/oturmadan gaza yüklenmemek gerekmektedir. Bu durumu dikkat edilmezse anılan kullanımdan dolayı boşluk oluşan ve yapısal bütünlüğü bozulan şanzımanda vitese alındığında ve vites değişimlerinde (1-2-3-4 vb) vuruntu/silkeleme/itekleme/kamçılama gibi durumlar ile karşılabilmektedir. Çözümü kapalı devre olan tork konvertörünün değiştirilmesi olmaktadır ve maliyetlidir. Kaldı ki; ustalarımız uğraşmamak adına komple şanzıman değiştirme önerisi ile gelmektedirler.
Bunu haricinde şanzımanlar yağ ile çalışan sistemlerdir. Şanzıman yağlarının(ve filtrelerinin) belirli periyotlarla mutlaka işinin ehli ustalar tarafından değiştirilmesi gerekmektedir. Bu değişimin vakum makinesi ile yapılması sağlıklı olsa da yok ise(ki çok az yerde var), süzülen yağ kadar değiştirip yaklaşık 2 bin km sonrasında tekrar değiştirmek tavsiye edilmektedir. Bu durumda kapalı devrelerdeki yağ da büyük oranda değişmiş olacaktır. Bunun değişim periyodu net olmasa da referans olması açısından Mercedes 5GTronic 60bin km de bir, 7GTroniklerde 120 bin km de bir değişim önermektedir.
Ayrıca şanzımanlarımız sürücünün kullanım tarzına göre elektronik olarak kendini ayarladığından dolayı sürücü değişikliklerinde biraz afallamaktadır. En güzeli tek bir sürücü tarafından kullanılmış olsa da bu her zaman mümkün olmamaktadır. Bu durum kendini vites değişimlerinde isteksizlik veya tereddüt gibi gösterir. Çözümü şanzıman yazılım güncellemesidir ki servislerde yapılabileceği gibi kendinizin yapmasına yönelik bir konu da vardı diye hatırlıyorum.
Yukarıda bahsettiğim hususlardan başka mekanik-elektronik sebepli bir arıza şikayetine insignia için rast gelmedim.
Peki iyi güzel de ikinci el bir araç alırken şanzımanı iyi mi kullanılmış nasıl anlayacağız? Bu sorunun cevabı biraz şanş işi olsa da en kısa yoldan şu işlemler ile şanzıman kontrol edilebilir:
-Öncelikle aracın altına eğilip şanzımanda herhangş bir yağ kaçağı olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Yağ kaçağı çoğunlukla bir soruna veya kötü bir tamirata işaret edecektir.
-Daha sonra aracı çalıştırıp el freni çekili ve dururken vites kolunu P-R-N-D ve manuel arasında teker teker gezdirerek olması gerekenden farklı bir vuruntu var mı bakmak gerekir.
-Bundan sonra vitesi D 'ye alıp yine el freni çekili vaziyette ayağı frenden çekerek ve hafifçe gaz vererek şanzımanın tepkisine bakmak gerekir. bu durumda olması gerekenden farklı sikleleme/vuruntu veya düzenli olmayan bir kasıntı soruna işaret edecektir. Aynı şekilde hiçbir kasıntı olmaması, aracın hareket etmeye çalışmaması da soruna işarettir. (Manuel vitesteki debriyaj konrtolü gibi) Aynı işlemi R 'ye alarak da deneyiniz.
Benim tavsiyelerim bu şekilde olacaktır. Bildiklerimi paylaşmaya çalıştım, yanlış olanı düzeltiniz lütfen. Katkılarla konu zenginleşecektir umarım.
Öncelikle bu konuda çok ileri teknik bilgim veya uzmanlığım yok, fakat araştırmayı severim ve bilgilerimi de paylaşmak istiyorum.
İnsignia'larımızda bulunan otomatik şanzımanlar Japon menşeili Aisin firmasının üretmiş olduğu 6 ileri tam otomatik, kavrama sistemi tork konvertörlü olan modeller. Konulardan gördüğüm kadarı ile arıza şikayetlerinin bir çoğu tork konvertörü kaynaklı. Onun haricinde elektronik vb. sebebe pek rastlamadım.
Tork konvertörü krank mili ile şanzıman dişlileri arasında türbin şeklinde yapısı ile yağ basıncı ile dönerek çalışan ve düşük devirlerde daha fazla dönerek torku artıran ve dururken de krank milinin dönmesini nötrleyerek şanzımanın hareketsiz kalmasını sağlayan parçadır. Yaklaşık 60 senedir kullanılan, yapısı sebebi ile biraz performanstan çalsa da güvenilir bir teknolojidir. Performans tipi bir teknolojii değil konfor odaklıdır. Kullanırken bunu akılda tutmak gerekir.
En büyük düşmanı araç durmadan ve D-R veya R-D arasındaki değişimlerde vites oturmadan gaza yüklenmek hareket ettirmeye çalışmaktır. (Vale kullanım tarzı da denebilir) Bu durumda gelen ters güç sönümlemesine fırsat kalmadan yük olarak binmekte ve bu durum vurma ile birlikte kamçı etkisi olarak sürücü tarafından da hissedilmektedir. Bu durum torku dengeleme görevi olan tork konvertörüne bir anda sağlıksız şekilde yük bindirmekte ve yapısal hasarlara sebep olmaktadır. Otomatik şanzımanlı araçlarda mümkün olduğunca nazik vites değişimleri yapmak ve vites yüke binmeden/oturmadan gaza yüklenmemek gerekmektedir. Bu durumu dikkat edilmezse anılan kullanımdan dolayı boşluk oluşan ve yapısal bütünlüğü bozulan şanzımanda vitese alındığında ve vites değişimlerinde (1-2-3-4 vb) vuruntu/silkeleme/itekleme/kamçılama gibi durumlar ile karşılabilmektedir. Çözümü kapalı devre olan tork konvertörünün değiştirilmesi olmaktadır ve maliyetlidir. Kaldı ki; ustalarımız uğraşmamak adına komple şanzıman değiştirme önerisi ile gelmektedirler.
Bunu haricinde şanzımanlar yağ ile çalışan sistemlerdir. Şanzıman yağlarının(ve filtrelerinin) belirli periyotlarla mutlaka işinin ehli ustalar tarafından değiştirilmesi gerekmektedir. Bu değişimin vakum makinesi ile yapılması sağlıklı olsa da yok ise(ki çok az yerde var), süzülen yağ kadar değiştirip yaklaşık 2 bin km sonrasında tekrar değiştirmek tavsiye edilmektedir. Bu durumda kapalı devrelerdeki yağ da büyük oranda değişmiş olacaktır. Bunun değişim periyodu net olmasa da referans olması açısından Mercedes 5GTronic 60bin km de bir, 7GTroniklerde 120 bin km de bir değişim önermektedir.
Ayrıca şanzımanlarımız sürücünün kullanım tarzına göre elektronik olarak kendini ayarladığından dolayı sürücü değişikliklerinde biraz afallamaktadır. En güzeli tek bir sürücü tarafından kullanılmış olsa da bu her zaman mümkün olmamaktadır. Bu durum kendini vites değişimlerinde isteksizlik veya tereddüt gibi gösterir. Çözümü şanzıman yazılım güncellemesidir ki servislerde yapılabileceği gibi kendinizin yapmasına yönelik bir konu da vardı diye hatırlıyorum.
Yukarıda bahsettiğim hususlardan başka mekanik-elektronik sebepli bir arıza şikayetine insignia için rast gelmedim.
Peki iyi güzel de ikinci el bir araç alırken şanzımanı iyi mi kullanılmış nasıl anlayacağız? Bu sorunun cevabı biraz şanş işi olsa da en kısa yoldan şu işlemler ile şanzıman kontrol edilebilir:
-Öncelikle aracın altına eğilip şanzımanda herhangş bir yağ kaçağı olup olmadığını kontrol etmek gerekir. Yağ kaçağı çoğunlukla bir soruna veya kötü bir tamirata işaret edecektir.
-Daha sonra aracı çalıştırıp el freni çekili ve dururken vites kolunu P-R-N-D ve manuel arasında teker teker gezdirerek olması gerekenden farklı bir vuruntu var mı bakmak gerekir.
-Bundan sonra vitesi D 'ye alıp yine el freni çekili vaziyette ayağı frenden çekerek ve hafifçe gaz vererek şanzımanın tepkisine bakmak gerekir. bu durumda olması gerekenden farklı sikleleme/vuruntu veya düzenli olmayan bir kasıntı soruna işaret edecektir. Aynı şekilde hiçbir kasıntı olmaması, aracın hareket etmeye çalışmaması da soruna işarettir. (Manuel vitesteki debriyaj konrtolü gibi) Aynı işlemi R 'ye alarak da deneyiniz.
Benim tavsiyelerim bu şekilde olacaktır. Bildiklerimi paylaşmaya çalıştım, yanlış olanı düzeltiniz lütfen. Katkılarla konu zenginleşecektir umarım.
Yorum