Tweet
Merhabalar,
Forumda bir süredir ESP'nin devreye girmesi ile ilgili yazıları okuyorum ve uzun süredir de aklımda olan bir yazıyı yazmama vesile oldu.
ESP (Electronic Stability Program - Elektronik Denge/İstikrar Programı)
Bu özellik, aracın tekerleklerinden gelen dönme hızı, direksiyon sisteminden gelen dönme açısı, aracın tam ortasında bulunan yalpa sensöründen gelen bilgileri karşılaştırıp, aracın sınırlarına ulaşmasına yakın sürücüden bağımsız olarak devreye girer.
Tam olarak neyi engeller?
Bu sistemin amacı, sürücünün verdiği dönme komudu ile, aracın o anki yol ve sürat koşullarına bağlı olarak bu komuda tam uyamaması (hızla viraja girdiğinizde, aracın önünün veya arkasının virajın dışına doğru savrulması gibi), dolayısıyla olası bir tehlikenin önlenmesini sağlamaktır.
Tehlikeyi nasıl önler?
Viraja girdiğinizde, aracınız virajın dışına doğru savrulursa, genel olarak, savrulan taraftaki tekerleğe fren uygular ve o tekerleğe yeniden tork kazandırır. Bu arada duruma göre, motor gücünü azaltabilir veya diğer tekerleklerin de bu tepkiye uymasına karar verebilir. Bu sistem, genellikle sürücüden daha hızlı çalıştığından ve hatta sürücünün farkedemediği anlarda bile çalıştığından güvenliği sağlar.
Teknik meseleler
ESP sistemi genellikle ABS ve TC (çekiş kontrol) üzerine kurulu olur. Dört tekerleğin de dönme hızını, sürücünün direksiyonu kumanda ederek verdiği yönlendirme komutlarını ve yalpa sensöründen gelen durum bilgisini sürekli kontrol eder. Yalpa sensörü, viraja girdiğimizde koltukta sağa sola, fren yaptığımızda veya hızlandığımızda öne arkaya gidişimizi hissettiğimiz gibi hisseder ve bu bilgiyi kontrol sistemine iletir.
Bu sistemdeki önemli bir özellik, dört tekerleğin de ayrı ayrı frenlenerek veya gücünün ayarlanarak kontrol edilebilmesidir. Sağa dönen bir viraja hızla girdiğinizde, direksiyonu sağa çevirmenize rağmen aracın önü istediğiniz kadar sağa yönelmiyor ve sola doğru ilerlemeye devam ediyorsanız, yalpa sensörü ve direksiyon açısı sensörünün verilerini karşılaştıran kontrol sistemi, savrulmayı önlemek için sol ön tekerleğinize giden gücü keser ve gerektiği kadar fren uygulayarak tekerleğin uygulayabileceği torku yükseltir ve aracın istenilen yöne ilerlemesini sağlar.
Sistemin geleceği
ESP'nin, sürücünün aracı kontrol etmesine çok yardımcı olduğu ve dolayısıyla da kazalarda azalmaya sebep olduğu kabul edilmiştir. Mesala, Amerika'da Ulusal Trafik ve Otoyol Güvenlik Derneği, ESP'nin kazalarda %35'e varan azalmalar sağladığını söylüyor. Aynı şekilde ESP'li SUV'lerde de, ESP'si olmayanlara göre kazalarda %67'lik bir azalma sağlanmış. Daha detaylı rakamları http://en.wikipedia.org/wiki/Electro...#Effectiveness adresinden görebilirsiniz.
Bu sonuçlar ışığında ESP, tam detaylı yılları bilmesem de ya devlet kurumları tarafından tavsiye edilen ya da bir kaç yıl içinde tüm araçlarda standart olarak sunulması gereken bir önlem olmaya başlamıştır.
ESP sisteminin tehlike algıladığı zamanlarda, aracın pasif güvenlik birimlerine de sinyal gönderip, emniyet kemerlerinin sıkılması, koltuk ve koltuk başlarının kaza anında en yüksek koruyuculuk sağlayacağı pozisyonlara gelmesi, ani frenlemede olduğu gibi dörtlü ikaz lambalarının yanması gibi ek özellikler sağlayabilir.
Tüm ESP'li araç üreticileri, bu sistemin sadece yardımcı özellikte olduğunu ve sürücülerde kendilerine aşırı güvenmeleri gibi istenmeyen bir durum yaratmamasını söylemekteler. Zira, ESP sistemi ne kadar yardımcı da olsa, işe yaradığı aralık aracın sınırları kadardır. 50km/h ile dönebildiğiniz bir virajı 170km/h ile almaya çalışırsanız ABS, ESP, TC hiçbirisi sizi kurtarmayabilir ve bir gazetenin 3. sayfasının bir köşesinde tarihe karışabilirsiniz.
Videolar
Son olarak, Toyota Yeni Zelanda'nın Youtube sayfasında bulunan videoları izlemenizi tavsiye ederim.
Çarpışma öncesi emniyet kemeri sıkma,
http://www.youtube.com/watch?v=9VSDosJokjU
ve Çekiş kontrol sistemini anlatan,
http://www.youtube.com/watch?v=iBU2n-HI2oM
ve genel olarak güvenlik sistemlerini anlatan videoların listesi (biraz aşağıda)
http://www.youtube.com/user/ToyotaNZ...7AB28853BFEF27
Herkese kazasız belasız güvenli sürüşler dilerim.
Forumda bir süredir ESP'nin devreye girmesi ile ilgili yazıları okuyorum ve uzun süredir de aklımda olan bir yazıyı yazmama vesile oldu.
ESP (Electronic Stability Program - Elektronik Denge/İstikrar Programı)
Bu özellik, aracın tekerleklerinden gelen dönme hızı, direksiyon sisteminden gelen dönme açısı, aracın tam ortasında bulunan yalpa sensöründen gelen bilgileri karşılaştırıp, aracın sınırlarına ulaşmasına yakın sürücüden bağımsız olarak devreye girer.
Tam olarak neyi engeller?
Bu sistemin amacı, sürücünün verdiği dönme komudu ile, aracın o anki yol ve sürat koşullarına bağlı olarak bu komuda tam uyamaması (hızla viraja girdiğinizde, aracın önünün veya arkasının virajın dışına doğru savrulması gibi), dolayısıyla olası bir tehlikenin önlenmesini sağlamaktır.
Tehlikeyi nasıl önler?
Viraja girdiğinizde, aracınız virajın dışına doğru savrulursa, genel olarak, savrulan taraftaki tekerleğe fren uygular ve o tekerleğe yeniden tork kazandırır. Bu arada duruma göre, motor gücünü azaltabilir veya diğer tekerleklerin de bu tepkiye uymasına karar verebilir. Bu sistem, genellikle sürücüden daha hızlı çalıştığından ve hatta sürücünün farkedemediği anlarda bile çalıştığından güvenliği sağlar.
Teknik meseleler
ESP sistemi genellikle ABS ve TC (çekiş kontrol) üzerine kurulu olur. Dört tekerleğin de dönme hızını, sürücünün direksiyonu kumanda ederek verdiği yönlendirme komutlarını ve yalpa sensöründen gelen durum bilgisini sürekli kontrol eder. Yalpa sensörü, viraja girdiğimizde koltukta sağa sola, fren yaptığımızda veya hızlandığımızda öne arkaya gidişimizi hissettiğimiz gibi hisseder ve bu bilgiyi kontrol sistemine iletir.
Bu sistemdeki önemli bir özellik, dört tekerleğin de ayrı ayrı frenlenerek veya gücünün ayarlanarak kontrol edilebilmesidir. Sağa dönen bir viraja hızla girdiğinizde, direksiyonu sağa çevirmenize rağmen aracın önü istediğiniz kadar sağa yönelmiyor ve sola doğru ilerlemeye devam ediyorsanız, yalpa sensörü ve direksiyon açısı sensörünün verilerini karşılaştıran kontrol sistemi, savrulmayı önlemek için sol ön tekerleğinize giden gücü keser ve gerektiği kadar fren uygulayarak tekerleğin uygulayabileceği torku yükseltir ve aracın istenilen yöne ilerlemesini sağlar.
Sistemin geleceği
ESP'nin, sürücünün aracı kontrol etmesine çok yardımcı olduğu ve dolayısıyla da kazalarda azalmaya sebep olduğu kabul edilmiştir. Mesala, Amerika'da Ulusal Trafik ve Otoyol Güvenlik Derneği, ESP'nin kazalarda %35'e varan azalmalar sağladığını söylüyor. Aynı şekilde ESP'li SUV'lerde de, ESP'si olmayanlara göre kazalarda %67'lik bir azalma sağlanmış. Daha detaylı rakamları http://en.wikipedia.org/wiki/Electro...#Effectiveness adresinden görebilirsiniz.
Bu sonuçlar ışığında ESP, tam detaylı yılları bilmesem de ya devlet kurumları tarafından tavsiye edilen ya da bir kaç yıl içinde tüm araçlarda standart olarak sunulması gereken bir önlem olmaya başlamıştır.
ESP sisteminin tehlike algıladığı zamanlarda, aracın pasif güvenlik birimlerine de sinyal gönderip, emniyet kemerlerinin sıkılması, koltuk ve koltuk başlarının kaza anında en yüksek koruyuculuk sağlayacağı pozisyonlara gelmesi, ani frenlemede olduğu gibi dörtlü ikaz lambalarının yanması gibi ek özellikler sağlayabilir.
Tüm ESP'li araç üreticileri, bu sistemin sadece yardımcı özellikte olduğunu ve sürücülerde kendilerine aşırı güvenmeleri gibi istenmeyen bir durum yaratmamasını söylemekteler. Zira, ESP sistemi ne kadar yardımcı da olsa, işe yaradığı aralık aracın sınırları kadardır. 50km/h ile dönebildiğiniz bir virajı 170km/h ile almaya çalışırsanız ABS, ESP, TC hiçbirisi sizi kurtarmayabilir ve bir gazetenin 3. sayfasının bir köşesinde tarihe karışabilirsiniz.
Videolar
Son olarak, Toyota Yeni Zelanda'nın Youtube sayfasında bulunan videoları izlemenizi tavsiye ederim.
Çarpışma öncesi emniyet kemeri sıkma,
http://www.youtube.com/watch?v=9VSDosJokjU
ve Çekiş kontrol sistemini anlatan,
http://www.youtube.com/watch?v=iBU2n-HI2oM
ve genel olarak güvenlik sistemlerini anlatan videoların listesi (biraz aşağıda)
http://www.youtube.com/user/ToyotaNZ...7AB28853BFEF27
Herkese kazasız belasız güvenli sürüşler dilerim.
Yorum